Хятадад єнєєдєр барилга хот байгуулалтын ажил ид буцлаж дэлхийн гангийн vйлдвэрлэлийн дийлэнхи хэсгийг ховх сорсон, хамгийн єргєн хvрээг хамарсан барилга архитектур, инженерийн шинэ vеийг бvтээн босгож байна. Эдгээр бvтээн байгуулалтаас 10 бишрэм байгууламжийн талаар сонирхоцгооё.

Эхний ээлж нь 2002 онд ашиглалтад орсон бол єргєтгєл нь 2010 онд дуусахаар тєлєвлєгджээ.Эртний 7 гайхамшгийн нэг Цагаан хэрэмийн дэргэд эн зэрэгцэхгvй ч гайхамшиг хэмээн тvvнийг нэрийдсээр байгаа юм. Коммуны цогцолборт Азийн шилдэг 12 архитекторын бvтээсэн сууцууд/хаус/ багтжээ. Тус цогцолборыг vл хєдлєх хєрєнгийн худалдаачид болох эхнэр нєхєр Жан Син, Пан Ши-И нар архитектор бvрийн 1 сая ам.долларын тєсєвтэйгээр босгожээ. Кобегийн газар хєдлєлтєд нэрвэгдэгсдэд зориулан цаасан сууц зохион бvтээж алдаршсан Японы архитектор Шигерv Бан тавилгын сууцыг нь, Хятадын Юн Хо Чан сэнс мэт хэлбэр бvхий дамждаг сууц зэргийг нь бvтээсэн байна. Коммун нь Германы тансаг зэрэглэлийн зочид буудлын сvлжээ Kempinski-гийн нэг салбар болон ажиллаж байгаа аж.

2007 оны сvvлээр ашиглалтад орсон дэлхийд хамгийн томд тооцогдох тус нисэх онгоцны буудлын зураг тєслийг нь Foster & Partners компани хийсэн байна. 2008 оны Бээжингийн олимп гэхэд нисэх буудлын дамжин єнгєрvvлэх талбай нь 1 сая гаруй м.кв-т хvрэх бєгєєд ингэснээр Пентагоны талбайгаас илvv гарч байгаа ажээ.

Эхэндээ жилд 43 сая зорчигч хvлээн авах бол 2015 он гэхэд 55 сая зорчигч хvлээн авахаараа дэлхийн хамгийн ачаалал бvхий 10 нисэх буудлын нэгд багтах юм. Энэ бvх тоо баримтыг бодолцон Foster & Partners компани терминалын зай бага байх зэргээр зураг тєслийг нь хийж байгаа аж. Мєн нисэх буудлыг нэг том дээвэр дор багтаах ба єргєн уудам орон зайгаас єєрийн явах хэсгийг ялгаж харахад нь зорчигчдод туслахын тулд ханын дагуу шар, улаан гэрэл тусгаж єгсєн нь нямбай бєгєєд дэвшилтэт болж чадсаны зэрэгцээ орчны хяналтын систем нь нvvрстєрєгчийн ялгаралтыг бууруулж, зvvн ємнє хэсэгт байрлуулсан холын тусгалтай гэрлээр нарнаас ирэх дулааныг багасгаж, барилгыг сэрvvхэн байлгахаар хийсэн байна.

2008 онд дуусгахаар тєлєвлєсєн Шанхайн дэлхийн санхvvгийн тєв Пудун дахь Луй-зя-жуй хэмээх санхvvгийн дvvрэгт босч байна. Тансаг зэрэглэлийн 101 давхар барилга нь баригдаж дуусаад дэлхийн хамгийн єндєр барилга болох гэнэ. Барилгыг єндєр барьж байгаа учраас єндрийн салхийг тэсвэрлэхvйц бvтээцийг хийх нь хvндхэн сорилтын нэг болж байгаа аж. Харин архитекторууд барилгын оройд дєрвєлжин хєндий зайг гаргаж єгєх санаа сэдсэнээр салхины даралтыг бууруулах шийдлийг олсон байна. Энэ зай нь цамхагийн савалгааг багасгаад зогсохгvй, мєнхvv дэлхий дээрхи хамгийн єндєрт оршигч хот ажиглалтын талбар болох гэнэ.

2008 оны Бээжингийн олимпод зориусан “Усан шоо” хэмээн нэрлэгдээд буй vндэсний усан сангийн гадна єнгєлгєєг эрчим хvчний хэмнэлттэй, байгаль орчинд ээлтэй ногоон байгууламж болгон тус барилгыг хувиргах хєнгєн тефлоноор хийжээ. Мєн усаа давхар шvvж ариутгахаар зохиогдсон усан санг халаахад нарны эрчим хvчийг ашиглах юм байна.

Тvvнчлэн борооны усыг цуглуулан нєєцлvvрт хийж, усан санг дvvргэхэд ашиглана. Бємбєлєг хэлбэр бvхий бvтээцийг нь хийсэн ган тахир хvрээнvvдээс тогтох инженерийн цогц системийг Даблины Тринити коллежийн 2 физикчийн савангийн хєєсєн дээр хийсэн бvтцийн шинжилгээнд тулгуурлан бvтээсэн байна. Энэхvv євєрмєц бvтээц нь газар чичирхийллийн ямар нэгэн хор хєнєєлийг тэсч vлдэхvйц байдлаар зохиогдсон байна.

OMA/Ole Scheeren and Rem Koolhaas компаниудын зураг тєслийг нь хийсэн Хятадын тєв телевизийн барилгын дизайн нь тэнгэр баганадсан барилгад хийгддэг дизайны нийтлэг концепцийг эвдсэн бєгєєд Бээжинд баригдсан барилгуудын хэв маягийг зєрчсєнєєр тусгайлан хяналт тавихад хvргээд байгаа гэнэ. Барилгуудад байдаг инженерийн таталцлын болоод хєндлєн ачааллын стандарт систем орой, доод хэсэгтээ 90 хэм бєхийн гогцоо vvсгэсэн зєв биш хэлбэрт Хятадын тєв телевизийн барилгад vл хамаарах ажээ.

Инженерийн шийдэл нь диагональ бvтээц бvхий “хоолой”-г гаргахад чиглэгджээ. Энэхvv “ташуу” системт зєв биш хийц нь хоолойн гадаргуу дагуу хvчийг хуваарилж байгааг илтгэн харуулна. Рем Коолхаас, Оле Ширен нар зураг тєслийг нь хийж, Ове Аруп инженерээр нь ажиллаж буй Си Си Ти Ви-гийн шинэ цамхаг тэнгэр баганадсан єндєр барилга ямар байж болохыг дахин эргэцvvлэхэд хvргэж байна.

Steven Holl Architects компани зураг тєслийг нь хийж, Ли Ху ерєнхий архитектороор ажиллаж буй, 700 орон сууцанд 2500 айл амьдран 1.6 сая кв.фут талбай эзлэн орших тус цогцолбор нь томоохон байгууламжийн архитектур загвар болох аж. Кафе, хими цэвэрлэгээ зэргийн vйлчилгээний цэг байгуулсан 20-р давхраараа холбогдсон 8-н барилгаас бvрдэх цогцолборын дотоод температурыг хянахаар дэлхийд хамгийн томын нэгэнд орох геотермаль/газрын дулааныг ашиглах/ халаалт хєргєлтийн систем суурилуулна. Мєн хос хоолойгоор 100 м-ийн гvнээс ус шахуургадан авч барилгуудын шалны завсраар гvйлгэснээр усны эргэлтийн систем нь євєлдєє аварга том халаагуур, зундаа хєргєлтийн системийн vvрэг гvйцэтгэнэ. Дулаанаар хангах ямар нэгэн бойлер, хvйтнээр vлээх цахилгаан агааржуулагч байхгvй. Бас Бээжингийн зарим бага хэмжээний барилгуудад дєнгєж ашиглагдаж буй бохир ус боловсруулах системийг суурилуулахаар тєлєвлєсєн байгаа гэнэ.

Shanghai Industrial investment Corp-ын бvтээн босгож буй Дунтань эко-сити нь хэмжээгээрээ Нью-Йоркын Манхэттэн дvvргийн газар нутагтай эн зэрэгцэхvйц бєгєєд эхний ээлж нь 2010 онд, бvхлээрээ 2040 он гэхэд ашиглалтад орон дэлхийн хамгийн анхны космополис болно. Тус хот нь Хєх мєрєнгийн дунд орших Хятадын гуравдахь том арал дээр босох ба Шанхайтай адил хєл ихтэй хот болох гэнэ.

2010 онд Шанхайд Экспо vзэсгэлэн яармаг нээгдэхтэй зэрэгцэн эко-ситигийн эхний ээлж ашиглалтад орон 50000 оршин суугчаа хvлээн авах бєгєєд ус цэвэршvvлэх систем суурилуулах, хог хаягдал боловсруулах, сэргээгдэх эрчим хvч ашиглах зэргээр таван жилийн тєлєвлєгєєтэйгєєр байгальд ээлтэй хотыг бvтээн байгуулна. Зам харилцааг нь урьд хєдєє аж ахуйд ашиглаж байсан газраар дамжуулан Шанхайтай холбох юм байна.

Спортын тэмцээн уралдаан зохиодог цэнгэлдэх хvрээлэнгvvд эртний Ромын Колизейн хэв загвараар баригдаж иржээ. Харин Бээжинд Herzog & de Meuron компанийн барьж буй Хятадын vндэсний цэнгэлдэх хvрээлэн нь сонгодог загварын хийцийг илvv байгальтай уялдуулан хийх гэсэн оролдлого, эрмэлзэл болж чаджээ.

Швейцарийн архитекторууд 91000 хvний суудалтай байгууламжид байгалийн агааржуулалт ашиглахаар шийдсэн нь єнєєгийн байдлаар бvтээн босгох “байгальд халгvй” хамгийн том цэнгэлдэх хvрээлэн болох юм. Энэ зорилгыг гvйцэлдvvлэхийн тулд шууд халхлахуйц ямар нэгэн орой дээвэргvйгээр vйл ажиллагаа зохиох боломжтой байгууламж босгох бєгєєд одоохондоо vзэгчид болон тамирчдын байрлах байрыг барьж байгаа аж.

Дизайны тал дээр гарч буй асуудлаас гарах гарцыг байгалиас эрэлхийлжээ. Цэнгэлдэх хvрээлэнгийн гадна талыг шувууны vvр мэт хийсэн байна. Амралтын єрєєнєєс ресторан хvртэлхи цэнгэлдэх дотор байгуулсан орон зай бvрийг гадна сараалжаас vл хамаарах байдлаар угсарсан нь цэнгэлдэхийг бvхэлд нь байгалийн агааржуулалттай болгоход дєхєм vзvvлсэн байна. Мєн сvлжээсэн хэлбэр бvхий экстерьерт нь vvсч буй элдэв нvх сvвийг бєглєх vvднээс тунгалаг хальсаар бvрэхээр тєлєвлєжээ.

China Zhongtie Major Bridge Engineering Group, Shanghai # 2 Engineering Co., Shanghai Urban Construction Group-ын хамтран бvтээн босгосон 24 км гаруй урттай, Хятадад анх удаа далай дээгvvр тавьсан 6-н зам бvхий энэхvv гvvрийг 2005 оны 12 сард албан ёсоор нээжээ. Шанхай хотыг Хятадын хамгийн анхны чєлєєт худалдааны боомт /контейнер ачиж буулгах дэлхийн хамгийн том боомт/ болох Яншань аралтай холбосон, Дорнод Хятадын тэнгис дээгvvр сунан vргэлжлэх тус дvvжин гvvр нь 2010 он гэхэд бvрэн хэмжээгээр баригдаж дуусна.

Бvс нутгийг байнга нэрвэж байдаг хар салхи, далайн давалгаанаас хамгаалах vvднээс Дунхай гvvрийг S хэлбэртэйгээр барьсан байна. “Шанхай Дэйли” сонинд тэмдэглэснээр 1.2 тэрбум ам.долларын зарлага гаргаж буй тус гvvр нь хоёрхон жилийн хугацаанд бvтээн байгуулсан Хятад болоод дэлхийн хамгийн урт далай дамнасан гvvр юм. 2008 онд 26 км гаруй урттай Ханжоу булангийн гvvр Шанхайд баригдсанаар хамгийн урт гэсэн тодотголыг авах юм.

Тянь-Ань-Мэний талбайн ойролцоо 490485 кв.фут талбай эзлэн шил, титанаар баригдаж буй, 2008 онд нээлтээ хийх Хятадын vндэсний их театр хиймэл нууран дээгvvр хєвєх мэт санагдана. Эртний хэв маягийн барилга элбэгтэй Хятадын нийслэлд, Ардын баатруудын хєшєє, Ардын их хурлын их танхим, Тянь-Ань-Мэний хаалганы зэргэлдээ орших тус содон загвар бvхий барилга иргэдийн шvvмжлэлийг харамгvй хvртэж байгаа гэнэ.

Харин Францын архитектор Пол Эндрю энэ шvvмжлэлийг эс хайхран дэвшилт загвартайгаар хийжээ. Бээжингийн vндэсний их театрын гоёмсог барилга 2416 суудал бvхий дуурийн ордон, 2017 хvний суудалтай концертын танхим, 1040 хvний суудалтай театрын цогцолбороос бvрдэнэ. Шєнє болоход хагас тунгалаг бvрээс нь дотор байрласан 3 танхимын нэгэнд болж буй тоглолтыг нэвт харагдуулахаар хийсэн нь олон нийтэд зориулан хийсэн гэх мєн чанарынх нь тусгал ажээ.

Эхийг: www.uukhai.net